Η ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΝΑΛΥΤΙΚH ΝΕΥΡΟΦΥΤΟΘΕΡΑΠΕIΑ

Ο Ράιχ διατύπωσε τον Χαρακτήρα ως μια οργανισμική και νοητική δομή (1933), που διαμορφώνεται τα πρώτα παιδικά χρόνια και έχει σκοπό να διευθετήσει την σύγκρουση μεταξύ των φυσικών παρορμήσεων του παιδιού και του περιβάλλοντος στο οποίο ζει. Το περιβάλλον αυτό περιλαμβάνει την σχέση με τους σημαντικούς Άλλους και γενικά τις συνθήκες διαπαιδαγώγησης και ανάπτυξης και ξεκινά από την εμβρυϊκή ζωή.

Αυτή η δομή γίνεται μόνιμη με την εισαγωγή του παιδιού στην λανθάνουσα περίοδο, ενώ κατ’ άλλους στην ήβη. Εμφανίζεται στην ενήλικη ζωή ως ένα στερεότυπο σύνολο από συμπεριφορές, συναισθηματικές αντιδράσεις, πεποιθήσεις και σωματική κατάσταση (κίνηση, στάση, μυϊκός τόνος κ.λπ.).

Ο Χαρακτήρας χρησιμεύει στην διατήρηση μιας ισορροπίας κατά την λειτουργία του ατόμου στο περιβάλλον του, είναι δηλαδή ένας ομοιοστατικός μηχανισμός και είναι στο μεγαλύτερο μέρος του ασυνείδητος.

Πεποιθήσεις, συναισθήματα και σωματικές εντάσεις που έχουν υιοθετηθεί κατ’ επανάληψη στα παιδικά χρόνια λόγω αντίξοων συνθηκών, επαναλαμβάνονται στην ενήλικη ζωή αυτόματα, κάτω από στρες, χωρίς να ισχύουν εκείνη την στιγμή οι συνθήκες που τις δημιούργησαν τότε.

Ο Χαρακτήρας δηλαδή, εκτός από απαραίτητος μηχανισμός προστασίας του ψυχισμού μας, είναι ταυτόχρονα και ένας περιορισμός των δυνατοτήτων μας, μια απρόσφορη αντίδραση στις προκλήσεις της ζωής που, όταν γίνεται υπερβολικά έντονη, και χωρίς ευελιξία, προκαλεί ψυχική δυσφορία ή και συμπτώματα. Τα ψυχολογικά συμπτώματα στην Χαρακτηραναλυτική Νευροφυτοθεραπεία αντιμετωπίζονται πάντα ως μια εκδήλωση της βαθύτερης δομής του Χαρακτήρα, στην οποία και θέλουμε να επιδράσουμε βελτιωτικά.

Στην ψυχαναλυτική και ραϊχική φιλολογία – πρώιμη και σημερινή – περιγράφονται τύποι χαρακτήρων όπως ο υστερικός, ο μελαγχολικός, ο μαζοχιστικός κλπ. Στην πραγματικότητα – όπως τονίζουν όλοι οι συγγραφείς – πρόκειται για ιδεατούς τύπους, μιας και όλοι μας είμαστε μίγμα από περισσότερα στοιχεία χαρακτήρων.

Η ραϊχική ψυχοθεραπεία ασχολείται κυρίως με την συνειδητοποίηση των στοιχείων του Χαρακτήρα από τον θεραπευόμενο, την αποδυνάμωση της παθογόνου λειτουργίας τους, την «ωρίμανση» τους και ενσωμάτωσή τους στην συνολική προσωπικότητα του ατόμου.

Τα τελευταία χρόνια γίνεται αναφορά από τους ψυχολόγους για αύξηση των οριακών διαταραχών και διαταραχών προσωπικότητας σε σχέση με τις πιο απλές «νευρώσεις του Χαρακτήρα» που περιέγραψε εκτός των άλλων και ο Ράιχ.

Η διάγνωση των στοιχείων του Χαρακτήρα γίνεται μέσω του αναλυτικού και κλινικού ιστορικού του ατόμου, του Χαρακτήρα της θεραπευτικής σχέσης (μεταβίβασης και αντιμεταβίβασης) και της σωματικής κατάστασης του ατόμου.

Σε αυτό το τελευταίο σημείο η ανάλυση του Χαρακτήρα συνδέεται με την Νευροφυτοθεραπεία: Η κατάσταση του νευροφυτικού συστήματος, ο μυϊκός τόνος, η σωματική στάση, οι σωματοποιήσεις και οι ψυχοσωματικές παθήσεις του θεραπευόμενου είναι επίσης στοιχείο της διάγνωσης του Χαρακτήρα.

Η Νευροφυτοθεραπεία όπως διατυπώθηκε αρχικά από τον Ράιχ, εξελίχθηκε και συστηματοποιήθηκε από τον Federico Navarro, μαθητή του Ola Raknes, ο οποίος υπήρξε μαθητής και συνεργάτης του Ράιχ στη Νορβηγία. Είναι μια συστηματική μέθοδος, σταδιακής βελτίωσης της σωματικής κατάστασης του θεραπευόμενου που συνοδεύεται πάντα από επεξεργασία του αναλυτικού υλικού που ταυτόχρονα αναδύεται (σκέψεις, πεποιθήσεις, συναισθήματα, άμυνες, κλπ.).

Περιλαμβάνει συγκεκριμένες νευρομυϊκές ασκήσεις (actings) που εκτελεί ο θεραπευόμενος στη συνεδρία, οι οποίες «αποθωρακίζουν» συγκεκριμένες περιοχές του σώματος που σχετίζονται στενά με τα στοιχεία του Χαρακτήρα. (Θωράκιση είχε αποκαλέσει ο Ράιχ την ασυνείδητη μόνιμη μυϊκή ένταση που συνοδεύει τα ψυχικά συμπτώματα).

Οι νευρομυϊκές ασκήσεις (actings) μπορεί να κινητοποιούν ολόκληρο το σώμα ή μόνο μια περιοχή όπως για παράδειγμα τα μάτια, (στα οποία εγγράφεται ουσιαστικά η ιστορία όλης της εξελικτικής περιόδου του ατόμου).

Το μεγάλο πλεονέκτημα της εισαγωγής του σώματος στη ψυχοθεραπεία, και ιδιαίτερα της Νευροφυτοθεραπείας, είναι ότι αποκτάμε πρόσβαση και αντιμετωπίζουμε με επιτυχία τα ίχνη εμπειριών από την προλεκτική περίοδο, τα οποία είναι καταγεγραμμένα στην σωματική μνήμη.

Η συνδυασμένη εφαρμογή της Νευροφυτοθεραπείας και της Ανάλυσης του Χαρακτήρα γίνεται πάντα στο εσωτερικό ενός δομημένου πλαισίου θεραπευτικής συμμαχίας και θεραπευτικού συμβολαίου – και μετά από μια πολυπαραγοντική διάγνωση του αιτήματος και του προβλήματος του θεραπευόμενου.

Η Xαρακτηροαναλυτική Νευροφυτοθεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί σε μια μακροχρόνια ψυχοθεραπεία ή σε μια βραχεία στοχευμένη Συμβουλευτική πρακτική.